Badania pokazują, że kontuzje oraz urazy mogą mieć drastycznie negatywny wpływ na samopoczucie psychiczne sportowców (Trainor i in., 2020). Początkowo często towarzyszą im negatywne reakcje afektywne, takie jak niepokój, zaprzeczenie, smutek i frustracja. Wielu sportowców opisuje utratę celu i sportowy kryzys tożsamości, w którym dochodzi do utraty motywacji, poczucia kontroli oraz posiadanych zdolności (Trainor i in., 2020). Istnieje jednak coraz więcej badań sugerujących, że sportowcy mogą doświadczać pozytywnych zmian po kontuzji (Roy-Davis i in., 2017, Trainor i in., 2020, Wadey i in., 2019). Te pozytywne zmiany są związane z podwyższonym poziomem funkcjonowania społecznego, fizycznego, behawioralnego i psychologicznego (Roy-Davis i in., 2017). Termin nadany temu zjawisku, to wzrost związany z urazami sportowymi (SIRG).
JAK OSIĄGNĄĆ SIRG?
Wzrost związany z urazami sportowymi jest definiowany jako „postrzegane zmiany, które przenoszą kontuzjowanych sportowców na wyższy poziom funkcjonowania” niż miało to miejsce przed urazem (Roy-Davis i in., 2017). Perspektywa sportowca może się zmieniać przez cały okres kontuzji. Pierwsza reakcja na doznany uraz jest zazwyczaj negatywna, jednak z czasem może stać się bardziej pozytywna, dlatego ważne jest, aby sportowcy mieli możliwość przeżywania tych emocji we własnym tempie. Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania, jeśli chodzi o przechodzenie kontuzji, a zatem każdy sportowiec musi sam dojrzeć do podjęcia decyzji o gotowości wykonania kolejnego kroku.
„Wymagało to ode mnie wiele osobistych przemyśleń i fizycznego przystosowania, aby zrozumieć, że przez kontuzję mogłem wyjść poza moją „tożsamość sportowca”, rozpoznać inne pasje i podążać moją obecną ścieżką kariery. Kiedy zacząłem postrzegać swoją kontuzję jako pouczające i rozwijające doświadczenie doświadczyłem SIRG.”
Sportowcy mogą określić wpływ swojej kontuzji poprzez odtworzenie samego urazu, swojej emocjonalnej reakcji na uraz oraz tego, jak to doświadczenie ukształtowało późniejsze wydarzenia życiowe i/lub cele sportowe. Sposoby refleksji na temat doznanych kontuzji mogą obejmować dyskusje z trenerem lub trenerem sportowym, a także ocenę aktualnych stanów emocjonalnych/fizycznych w porównaniu z tymi, które występowały bezpośrednio po kontuzji. Wykazano, że ocena urazu jako doświadczenia edukacyjnego wzmacnia samopoczucie psychiczne i poczucie własnej skuteczności (Trainor i in., 2020). Aby ułatwić SIRG, ważne jest, aby sportowcy oceniali trudności, z którymi się borykają jako wyzwania, z którymi mogą sobie poradzić.
Kluczowe wskazówki dla sportowców chcących osiągnąć SIRG:
1. Podziel się swoimi doświadczeniami kontuzji z trenerem lub psychologiem sportu (Wadey i in., 2019).
Korzyścią płynącą z dzielenia się doświadczeniem i tego, jak ukształtowało ono twoją perspektywę, jest to, że pozostawi to profesjonalistom sportowym miejsce na kwestionowanie, kontekstualizowanie i modyfikowanie tej perspektywy, jako szansy na rozwój (Wadey i in., 2019).
2. Pamiętaj, że regeneracja urazów i SIRG nie są procesami liniowymi.
Po powrocie do sportu niektórzy sportowcy doświadczają SIRG, doceniając powrót do zdrowia i aktywności fizycznej po kontuzji. Postrzegają również kontuzję, jako czynnik zwiększający ich odporność fizyczną oraz psychiczną. Jednak nie zawsze tak jest (Trainor i in., 2020). Innymi słowy, chociaż SIRG jest ważny i należy go celebrować, sportowcy powinni uczciwie przyznawać się i rozmawiać o wyzwaniach i przeciwnościach losu, które towarzyszą procesowi leczenia kontuzji.
3. SIRG jest uzależniony od dostępności/dostępu do zasobów wewnętrznych i zewnętrznych (Roy-Davis i in., 2017).
Osiągnięcie SIRG w dużej mierze zależy od dostępnych zasobów (patrz Rysunek 1). Sportowcy mogą wykorzystać zasoby wewnętrzne (np. świadomość potrzebnego wsparcia społecznego), lub zewnętrzne (tj. wcześniejsze udane powroty do zdrowia, dostęp do sprzętu rehabilitacyjnego, emocjonalne i namacalne wsparcie społeczne i/lub czas na realizację zainteresowań poza sportem). Na niektórych wewnętrznych/zewnętrznych zasobach można polegać bardziej niż na innych, a sportowiec nie musi mieć dostępu do wszystkich tych zasobów, aby osiągnąć SIRG.
4. Szukaj wsparcia.
Kontuzjowani sportowcy mogą szukać wsparcia u wykwalifikowanych praktyków (np. psychologów sportowych), którzy poprzez odpowiednią komunikację, techniki i metody potrafią zmotywować zawodnika, dać mu wsparcie oraz przypomnieć, dlaczego powinien walczyć o powrót do sportu i aktywności fizycznej.
~ ~ ~ ~ ~
Kontuzja może powodować duże obciążenie fizyczne i psychiczne sportowca. SIRG odnosi się do zdolności sportowca do pozytywnej oceny swojego doświadczenia urazu. SIRG to również postrzeganie pozytywnej zmiany, jakiej może doświadczyć sportowiec po jej zakończeniu (Roy-Davis i in., 2017). SIRG można osiągnąć, kiedy sportowiec osiągnie etap „wzrostu”, w ramach którego rozpoznał niekorzystne i negatywne skutki swojej kontuzji, jednak pomimo nich jest gotowy kontynuować aktywność sportową (Trainor i in., 2020). Ważne jest, aby sportowiec zdał sobie z tego sprawę w odpowiednim czasie i nie czuł się ponaglany przez czynniki zewnętrzne, takie jak trenerzy lub rodzice. Sportowcy chcący osiągnąć SIRG muszą pozytywnie ocenić swoją kontuzję jako doświadczenie edukacyjne i określić, w jaki sposób byli w stanie poradzić sobie i pokonać tę przeszkodę.