Każdy z zawodników pełni w drużynie co najmniej dwie role: rolę formalną oraz nieformalną.
Rola formalna wynika zazwyczaj z umiejętności, wiedzy, czy kompetencji sportowca i dzieli zawodników na obrońców, napastników, bramkarzy, czy oficjalnych kapitanów. W klubie możemy również pełnić formalną rolę trenera, psychologa, fizjoterapeuty, czy zawodnika. Jednak każdy z nas poza tą oczywistą rolą, pełni także rolę nieformalną, która wynika bardziej z osobowości i predyspozycji w zachowaniu aniżeli kompetencji i nabytych zdolności. Role te nabywane są w toku procesów grupowych i wynikają z dynamiki relacji pomiędzy poszczególnymi uczestnikami grupy. Tak więc oficjalny kapitan niekoniecznie musi być liderem, którego wyznaczyła drużyna w trakcie formowania się zespołu.
Znajomość zarówno jednych, jak i drugich daje trenerowi możliwość świadomego zarządzania drużyną nie tylko w kontekście taktycznym ale również dotyczącym relacji. A jak wiemy, te są niezwykle istotne i często przekładają się na skuteczność stricte sportową zespołu. Wiedza ta pozwala wyznaczać zadania dopasowane do mocnych stron zawodników, daje wiedzę na temat tego, czego możemy spodziewać się po poszczególnych osobach i w jakich zadaniach kto się najlepiej sprawdzi. Jest również przydatna w sytuacji konfliktu, który w relacjach jest czymś nieuniknionym. Pozwala przewidzieć reakcje oraz zachowania i odpowiednio zarządzać energią grupy.
Znane oraz akceptowane role grupowe są również warunkiem bezwzględnym poczucia bezpieczeństwa, zaufania oraz otwartej komunikacji w drużynie.
Jednym z najpopularniejszych podziałów na role w zespole jest podział Belbina wyróżniający:
- PRAKTYCZNEGO ORGANIZATORA – konserwatywnego, praktycznego i obowiązkowego
- NATURALNEGO LIDERA – spokojnego, pewnego siebie, zdyscyplinowanego
- CZŁOWIEKA AKCJI- bardzo napiętego, dynamicznego, stawiającego wyzwania
- SIEWCĘ IDEI- indywidualistę, poważnego, niekonwencjonalnego
- CZŁOWIEKA KONTAKTÓW- ekstrawertyka, entuzjastę, ciekawego świata, komunikatywnego
- SĘDZIEGO- trzeźwego, bez emocji, ostrożnego
- CZŁOWIEKA GRUPY- zorientowanego na społeczną stronę pracy, łagodnego, wrażliwego
- PERFEKCJONISTĘ- starannego, uporządkowanego, sumiennego, spokojnego
Przekładając podział ról Belbina na praktykę należy pamiętać, że ludzie są bardzo różnorodni i często nie dają się wpisać w schematy. Zazwyczaj jedna z ról dominuje i dość łatwo jej cechy zaobserwować u jej reprezentanta, jednak możemy odkryć w sobie lub naszych zawodnikach potencjał do pełnienia więcej niż jednej roli. Istotne jest abyśmy byli świadomi ich istnienia i potrafili tę widzę wykorzystać w procesie tworzenia spójnej oraz zintegrowanej drużyny.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat ról grupowych oraz możliwości ich wykorzystania w procesie tworzenia zgranej drużyny? Zapraszamy na II Zjazd Brain Training Academy „Team Building- jak zbudować skuteczny oraz zintegrowany zespół”!
Więcej informacji o szkoleniu na: https://braintrainingsystem.pl/kurs-kwalifikacyjny-brain-training-academy-zjazd-2-team-building-jak-zbudowac-spojna-i-zintegrowana-druzyne/